MA DHABBAA QABIIL WAA
QAB IYO IIL?
Hees, Qabiil.
C/qaadir Xirsi Yamyam
QABIIL WAA QAB IYO ilL
Dhibaatada maanta Soomaalida heysata asalkeedu waxaa uu ka soo jeedaa
Qabiil .Qabiilka markaan micnihiisa furfurno waxaan u kala qaadaynaa
labada erey ee kala ah QAB iyo ilL.. Qabku waa (kibir) iilkuna waa
(Qabri). Soomaaliduna waxay ku maahmaahdaa: "nimaan kibir jabin maroodi
ma jabiyo". Waa run kibirkii baan ku jabney kuna burburney. Mar kale,
Qabiilka haddaan micneyno waxaa uu noqonayaa, mishin xiran, furihiisuna
waxaa weeye "Jabhad". Jabhadey maxaad tahay ? waa "jab iyo had". Jab waa
qof jabey hadna waa dhimasho. Qabiilka iyo furihiisu waxay ka koobmaan,
12kaa xaraf oo marka la isku hoos qoro u qormaya sidatan:
"QAB" "HED"
"JAB" "ilL"
kalkaa waxaa ka soo baxaya micne aan garan karnno 00 ah (kibir baa jabiyey,
heddiisii baa gashay wuuna dhintay). Micne kale 00 ay heesta hoos ku qorani
inoo sheegayso ayaa ah, in qabiilku magaciisu asal ahaan ka soo jeedo,
magacii "Qaabiil" taasna waxaan kaga bogan doonaa heestan aan halka bayd ka
soo qaadaney. Qabiilka waxaan uga bixi karnaa inaan dareenkeena ku Wacyi
galin doonaa dhibaatada uu dalkeennii iyo dadkeenniiba u geystey iyo sida
aan maanta xaalufka uga nahay qarannimadeennii hodanka ahayd. Intaa markaan
garanno, iskuna war galinno, waxaa laga yaabaa inaan dad noqonno oon ka
biskoonno cudurada inkaarta qaba ee na diloodey. Si kastaba ha ahaatee bal
aan wada akhrisanno maansadan baraarujinta iyo wacyi galinta isugu jirta ee
aan u door biday, in ay qoraallada "WACYI" turitaan u noqoto.
Qabiil waa "QAB" iyo "ilL"
Waana magicii Qaabiil
Qof qof dila aduunyada
Kow weeye Qabiil
Qabrigiyo xabaashiyo
sida iilka loo qodo
"Quraab" iyo tukaa baray
Qabiil markuu baxay
Kama tagin wax qaali ah
Danbi iyo qurgooyiyo
Dhiig iyo qab mooyee !
Qaladkii uu galey iyo
Danbigiisa oo qura
Dhulkoo qaadi waayaa
Naadshay dhaxalkii qabiil
Qori tuurad baa dhacay
Tartankii qaraaraa :
QAB" "ilL "baa ku soo baxay
Qolo waliba qaybtay
Heshay farax bay ku qaateen
Dhiillada qaraar iyo
Qurunkey wadaageen
Falkii ay qabteen baa
Qori iyo rasaas dhalay
Geedkii aadan qoonsaday
Mid ka sii qaraar iyo
Qaad baa haddana baxay
"QAB" iyo "ilL" qori sitaa cunay
Dareenkaa qabsaday meel
Maskaxdaa ka "qabo" tiri
Iyana qalabkii kaydkaa
Dab intuu qabsaday gubey
Waxaa xigey qabruu galay
Ama dhawr qot buu dilay
Maantoo khamiisana
Toogashuu ku qoran yahay
Haanyahay qaboy qoor yar
Adoo qaran laguu dhaansho
Haddii aad qabiil mudatay
Geel jire ku qooraansay
Qooraha ku saarsaaryey
Labo qaalin kula buubtay
Labo qaar u kal go'
(intaan war la qabin wax baa maqan) waa inoo ballan iyo"wacyi iyo war
galin"
|